Het is in dierentuinen en safariparken een goede gewoonte geworden om bij het inrichten van de dierenverblijven hun natuurlijk biotoop als uitgangspunt te nemen. Steeds meer aquariumliefhebbers gaan ertoe over om ook hun aquarium in te richten naar het voorbeeld van de natuur. Eigenlijk was dit in de aquaristiek altijd al gebruik, maar door de opkomst van het architectonisch gezelschapsaquarium raakte deze manier van aquaristiek bedrijven op de achtergrond.

Bij de introductie van de Malawi- en Tanganjika-cichliden drong, na de nodige teleurstellingen in de gezelschpsbak, het besef door dat deze kleurrijke dieren beter verzorgd konden worden in een speciaal-aquarium, geënt op de omstandigheden in de natuur. Naar gelang van de behoefte van de bewoners werd gebruik gemaakt van rotsformaties bij cichliden, wortelhout voor discusvissen en dwergcichliden enz. enz. Kortom; de eerste speciaalaquaria waren een feit.
Ook voor andere aquariumvissen is het heel goed mogelijk en wellicht voor het welbevinden van de dieren wenselijk bij de inrchtingvan hun onderkomens meer rekening te houden met hun individuele eisen aan de omgeving. Je ontkomt er dan niet aan bij de natuur te rade te gaan en studie te maken van de omstandigheden waaronder onze aquariumvissen in de vrije natuur leven. Deze studie resulteert dan in een streekaquarium, een natuuraquarium of liever een biotoopaquarium. Dat is een aquarium waarin geprobeerd wordt behalve de watersamenstelling ook de zichtbare omgeving zo natuurgetrouw mogelijk na te bootsen. Reeds gaf spreker zelf aan dat idee gestalte op Aqua Expo 77 in de Picus-hallen in Asten, waar een aantal natuurlijke aquaria die volgens zijn ontwerpen werden ingericht, tentoongesteld waren.
Het zal wel duidelijk zijn dat zo’n aquarium altijd de nodige onvolkomenheden zal bevatten. De Natuur laat zich nu eenmaal niet samenpersen tussen de 5 glasplaten van een aquarium. Teveel natuurlijke elementen zijn niet na te bootsen. Denk maar eens aan de enorme verschillen in waterhoogte in het Amazonegebied, de "upwellings" in het Malawimeer om maar eens een paar voor de hand liggende voorbeelden te noemen. Andere natuurlijke elementen daarentegen zijn heel goed zo te combineren dat een aardig beeld ontstaat van een natuurlijke vindplaats. Het natuurlijk gedrag en de spontane voortplanting die vissen in een dergelijk aquarium vaak vertonen,doet veronderstellen dat ze zich ook beter voelen.

In deze lezing zullen een aantal aquaria en vivaria volgens dat principe ingericht te zien zijn. U zult geboeid worden door de rust en de beweging, de sfeer en het de natuurlijke ongekunsteldheid die dergelijke aquaria uitstralen. En wie weet, doet u nog een aantal ideeën op voor en nog betere verzorging voor de levende have aan uw zorgen toevertrouwd.